Molibden elementi

 

    Molibden gümüş beyazı renginde, atom numarası 42, atom ağırlığı 95,95 ve yoğunluğu 10,2 olan bir metalik elementtir. Molibden, kuvvetli karbür oluşturma özelliği nedeniyle çelikle meydana getirdiği alaşımlarda önemli bir rol oynar. Yumuşak siyah mineral molibdenit grafite çok benzeyen yapısı sebebiyle, Carl Scheele analiz ettiğinde tam olarak ne olduğunu tespit edememesine rağmen ne kurşun ne de grafit olduğunu göstermesinden önce 1778 yılına kadar bir kurşun cevheri olduğu varsayılıyordu. İsveçli kimyacı Peter Jacob Hjelm’de 1782’de molibdeni metal halinde ayırdı ve Yunanca "kurşuna benzer" anlamına gelen molybdos sözcüğünden esinlenerek adlandırdı.

    Molibden doğrudan madencilik yoluyla ve bakır madenciliği sırasında yan ürün olarak da elde edilebilir. Molibden, cevherlerinde %0,01 den %0,5'e kadar değişen miktarlarda bulunur. Dünya molibden madenciliğinin yaklaşık yarısı ABD'de yapılmaktadır. Kimyasal özellikleri bakımından krom ve wolfram ile benzerlik gösteren molibden; yüksek ergime ve kaynama noktası, yüksek ısı dayanımı, yüksek ısı iletkenliği ve düşük termal genleşme gibi üstün özelliklere sahiptir. Molibden 2623 °C de erir. Bu özelliği ile metaller arasında altıncı sırayı alır. 4639 °C de kaynayan molibden, soğukta havadan etkilenmez, akkor halindeyken oksitlenir, nitrik ve sülfürik asitlerden etkilenir, yüksek sıcaklıkta su buharını ayrıştırır. Molibden’in yoğunluğu 10,28 gr/cm³ tür. Molibden, Pauling ölçeğinde 2,16 elektronegatifliğe sahip bir geçiş metalidir. Oda sıcaklığında oksijen veya su ile gözle görülür şekilde reaksiyona girmez. Molibdenin zayıf oksidasyonu 300°C'de başlar; 600°C'nin üzerindeki sıcaklıklarda toplu oksidasyon meydana gelir ve molibden trioksit ile sonuçlanır. Mo³⁺ katyonu dikkatlice kontrol edilen koşullar altında bilinmesine rağmen, birçok ağır geçiş metali gibi molibden de sulu bir çözelti içinde bir katyon oluşturmak için çok az eğilim gösterir. Molibden özel çeliklerde, pik demirlerde, nikel, kobalt ve titanyum bazlı alaşımlarda kullanılan çok yönlü ve fiyatı etkileyen bir alaşım maddesidir. Molibden bileşiklerinin yaklaşık 2/3'ü molibdik oksit, % 20'si ferromolibden, kalan kısmı da amonyum molibdat, kalsiyum molibdat ve sodyum molibdat şeklinde kullanılmaktadır.

Kılıçoğlu Anadolu Lisesi öğrencisine teşekkürler Emre - EKAL

Kaynak: https://evrimagaci.org/molibden-9850, https://tr.wikipedia.org/wiki/Molibden, http://www.kozametal.com.tr/metaller/molibden/, https://www.mta.gov.tr/v3.0/metalik-madenler/molibden